Ból w klatce piersiowej bywa doświadczeniem niepokojącym zarówno dla osób z przewlekłymi schorzeniami, jak i dla tych, którzy dotychczas cieszyli się dobrym zdrowiem. Jego natężenie, charakter oraz czas trwania mogą wskazywać na różnorodne przyczyny – od łagodnych do bezpośrednio zagrażających życiu. Poznanie potencjalnych źródeł dolegliwości oraz zrozumienie, kiedy niezbędna jest pilna pomoc lekarza, stanowi kluczowy element profilaktyki i skutecznej opieki medycznej.
Przyczyny kardiologiczne bólu w klatce piersiowej
Do bólów o podłożu sercowym zaliczamy m.in. zawał mięśnia sercowego, dławicę piersiową oraz zapalenie osierdzia. Pacjenci często opisują je jako ucisk, pieczenie lub rozpieranie w okolicy mostka. Charakterystyczne objawy mogą obejmować promieniowanie do lewego ramienia, szyi czy żuchwy oraz towarzyszące pocenie się i duszność.
- Zawał mięśnia sercowego – ostry stan, w którym dochodzi do niedokrwienia części mięśnia sercowego. Wymaga natychmiastowej interwencji kardiologicznej oraz wykonania badania EKG i pomiaru markerów sercowych.
- Dławica piersiowa – najczęściej wywołana zwężeniem naczyń wieńcowych. Ból pojawia się przy wysiłku fizycznym, emocjonalnym napięciu i ustępuje po odpoczynku lub przyjęciu azotanu.
- Zapalenie osierdzia – proces zapalny błony otaczającej serce. Ból nasila się podczas leżenia, a łagodzi go siedzenie ze skułbionymi plecami.
W diagnostyce kardiologicznej kluczowe są badania obrazowe, takie jak echokardiografia oraz techniki inwazyjne – koronarografia. Odpowiednio wczesne rozpoznanie pozwala na wdrożenie terapii przeciwpłytkowej, trombolizy lub zabiegu angioplastyki.
Przyczyny pulmonologiczne bólu w klatce piersiowej
Pochodzenie bólu może także wynikać z chorób układu oddechowego. Trudności w oddychaniu, kaszel czy uczucie ucisku są sygnałami wskazującymi na zaangażowanie płuc lub opłucnej.
- Zatorowość płucna – obecność skrzepliny w naczyniu płucnym prowadzi do nagłego bólu i duszności. Często występuje jako powikłanie po długotrwałym unieruchomieniu.
- Płonica opłucnej (zapalenie opłucnej) – ostry, kłujący ból nasilający się przy wdechu i kaszlu. Diagnoza opiera się na badaniu RTG klatki piersiowej i USG płuc.
- Astma oskrzelowa – u niektórych chorych napady kaszlu i świszczący oddech mogą towarzyszyć uczuciu ucisku w klatce piersiowej.
Wśród metod diagnostyki pulmonologicznej wymienia się spirografię, tomografię komputerową oraz scyntygrafię płuc, co pozwala na ocenę stopnia zaawansowania zmian oraz weryfikację przyczyn dolegliwości.
Przyczyny żołądkowo-jelitowe i inne
Często bagatelizowane schorzenia przewodu pokarmowego mogą imitować objawy kardiologiczne. Do najczęstszych należą:
- Refluks żołądkowo-przełykowy – cofanie się treści żołądkowej do przełyku prowadzi do pieczenia za mostkiem, które może promieniować do gardła.
- Skurcze przełyku – zaburzenia motoryki mogą wywoływać ostry ból przypominający dławicę.
- Wrzody żołądka i dwunastnicy – uszkodzenie błony śluzowej prowadzi do bólu o charakterze palącym, nasilającego się na czczo lub po posiłku.
Wśród badań gastrologicznych kluczowe są testy na obecność bakterii Helicobacter pylori oraz gastroskopia. Pozwala ona na bezpośrednie obejrzenie błony śluzowej i pobranie wycinków do badania histopatologicznego.
Diagnostyka i postępowanie w przypadku bólu w klatce piersiowej
Ocena pacjenta z bólami w klatce piersiowej rozpoczyna się od wywiadu i badania fizykalnego. Istotne informacje obejmują charakter bólu, czynniki wywołujące, czas trwania oraz objawy towarzyszące (nudności, poty, zawroty głowy). Następnie wykonuje się podstawowe badania:
- EKG – szybkie wykrycie nieprawidłowości rytmu i oznaka niedokrwienia.
- RTG klatki piersiowej – ocena płuc, opłucnej i struktur kostnych.
- Badania laboratoryjne – markery sercowe (troponiny), gazometria krwi oraz parametry stanu zapalnego.
W zależności od wstępnych wyników kolejne kroki obejmują: badanie ultrasonograficzne serca, tomografię komputerową z kontrastem czy przewlekłe testy wysiłkowe. W razie stwierdzenia ostrego zespołu wieńcowego priorytetem jest szybkie udrożnienie tętnicy wieńcowej za pomocą angioplastyki i implantacji stentu.
Czas pandemii uwypuklił znaczenie teleporad i monitorowania pacjentów z chorobami przewlekłymi. Regularne kontrole, edukacja dotycząca rozpoznawania alarmujących objawów oraz prowadzenie dzienniczka dolegliwości pomagają w zapobieganiu poważnym zdarzeniom i poprawiają jakość życia osób narażonych na ryzyko sercowo-naczyniowe.
